Cảm biến nhiệt độ là gì? Cấu tạo, nguyên lý hoạt động và lợi ích

Ngày Đăng  

17/11/2023

    Thời Gian  

10:24 sáng

    Người Đăng  

Vũ Xuân Tuất

Cảm biến nhệt độ là một trong những yếu tố quan trọng góp phần tạo nên sự thông minh cho ngôi nhà thông minh. Vậy chính xác cảm biến nhiệt độ là gì? Chúng đóng vai trò như thế nào trong hệ thống nhà thông minh? Hãy cùng FIBARO khám phá chi tiết qua bài viết dưới đây.

Cảm biến nhiệt độ là gì? Cấu tạo, nguyên lý hoạt động và lợi ích

Mục lục hiện

Cảm biến nhiệt độ là gì?

Cảm biến nhiệt độ là thiết bị điện tử có khả năng đo lường nhiệt độ môi trường xung quanh và chuyển đổi thông tin đó thành tín hiệu điện. Tín hiệu này sau đó được truyền đến bộ xử lý trung tâm của hệ thống nhà thông minh hoặc các thiết bị khác để thực hiện các tác vụ điều khiển nhiệt độ tự động. (1)

Mạch cảm biến nhiệt độ
Mạch cảm biến nhiệt độ

Cấu tạo của cảm biến nhiệt độ

Cấu tạo của sensor cảm biến nhiệt độ bao gồm hai phần chính là phần tử cảm biến và mạch xử lý tiến hiệu. Dưới đây là bảng mô tả chức năng của từng bộ phận của cảm biến nhiệt độ.

Bộ phậnChức năng
Phần tử cảm biếnĐây là phần tiếp xúc trực tiếp với môi trường cần đo nhiệt độ. Phần tử cảm biến thường được làm từ vật liệu có tính chất thay đổi theo nhiệt độ, ví dụ như kim loại, bán dẫn, hoặc hợp kim.
Mạch xử lý tín hiệuMạch này nhận tín hiệu từ phần tử cảm biến và chuyển đổi nó thành tín hiệu điện có thể đọc được bởi các thiết bị khác. Mạch xử lý tín hiệu thường bao gồm các bộ khuếch đại, bộ lọc, và bộ chuyển đổi analog sang kỹ thuật số (ADC).

Nguyên lý hoạt động của cảm biến nhiệt độ

Cảm biến nhiệt độ hoạt động dựa trên nguyên lý chuyển đổi sự thay đổi nhiệt độ thành tín hiệu điện. Phần tử cảm biến là bộ phận tiếp xúc trực tiếp với môi trường cần đo nhiệt độ. Nó được chế tạo từ vật liệu có tính chất thay đổi theo nhiệt độ, chẳng hạn như điện trở, điện áp, hoặc dòng điện.

Mạch cảm biến nhiệt độ có nhiệm vụ nhận tín hiệu từ phần tử cảm biến và chuyển đổi nó thành tín hiệu điện có thể đọc được bởi các thiết bị khác. Mạch này thường bao gồm bộ khuếch đại, bộ lọc và bộ chuyển đổi analog sang kỹ thuật số (ADC).

Phân loại cảm biến nhiệt độ

1. Cảm biến nhiệt điện trở (Resistance Temperature Detector)

Cảm biến nhiệt điện trở (RTD) là một loại cảm biến nhiệt độ hoạt động dựa trên nguyên lý thay đổi điện trở của kim loại theo nhiệt độ. Khi nhiệt độ tăng, điện trở của kim loại cũng tăng theo một cách tuyến tính và có thể dự đoán được.

Cảm biến nhiệt điện trở (Resistance Temperature Detector)
Cảm biến nhiệt điện trở

Ưu điểm của cảm biến RTD là có độ chính xác cao, độ ổn định tốt và dài đo rộng có thể đo nhiệt độ từ rất đến cao. Tuy nhiên nhược điểm của loại cảm biến này là có giá thanh cao và cần phải có mạch điểm bổ sung để chuyển đổi điện trở thanh tín hiệu điện áp.

Cảm biến RTD được sử dụng rộng rãi trong các lĩnh vực đòi hỏi độ chính xác cao và độ ổn định tốt, chẳng hạn như: Công nghiệp, ý tế hay khoa học.

2. Cảm biến nhiệt điện (Thermocouple)

Cảm biến nhiệt điện, hay còn gọi là cặp nhiệt điện, là một loại cảm biến nhiệt độ hoạt động dựa trên hiệu ứng Seebeck. Hiệu ứng này phát biểu rằng khi hai kim loại khác nhau được nối với nhau tại hai điểm, và hai điểm này có nhiệt độ khác nhau, sẽ xuất hiện một hiệu điện thế giữa hai điểm đó.

Cảm biến nhiệt điện (Thermocouple)
Cảm biến nhiệt điện (Thermocouple)

Ưu điểm của cảm biến nhiệt điện là có dải đo rộng, tốc độ phản hồi cao và chịu được nhiệt độ cao. Tuy nhiên xết độ chính xác, cảm biến nhiệt điện lại có độ chính xác thấp hơn cảm biến RTD và cần phải có mạch bù nhiệt độ để loại bỏ ảnh hưởng của độ môi trường xung ảnh hưởng đến đầu nối.

Với tính chất đặc trưng, cảm biến nhiệt điện được sử dụng rộng rãi trong các ứng dụng đo nhiệt độ trong môi trường khắc nghiệt, nơi mà các loại cảm biến khác không thể hoạt động như: lò nhung, động cơ hay trong các ứng thí nghiệm, khoa học.

3. Cảm biến bán dẫn (Semiconductor Temperature Sensor)

Cảm biến bán dẫn là một loại cảm biến nhiệt độ hoạt động dựa trên nguyên lý thay đổi đặc tính điện của vật liệu bán dẫn theo nhiệt độ. Cụ thể, dòng điện hoặc điện áp của linh kiện bán dẫn như diode hoặc transistor sẽ thay đổi theo nhiệt độ môi trường. Sự thay đổi này có thể được đo lường và chuyển đổi thành tín hiệu nhiệt độ.

Cảm biến bán dẫn (Semiconductor Temperature Sensor)
Cảm biến bán dẫn (Semiconductor Temperature Sensor)

Cảm biến bán dẫn có ưu điểm là giá thành rẻ, kích thước lại dõ gọn nên dễ tích hợp vào mạch điện tử. Ngược lại với cảm biến RTD và Thermocouple, cảm biến bán dẫn có độ chính xác thấp hơn cũng như dải đo có phần hẹp hơn.

Cảm biến bán dẫn được sử dụng rộng rãi trong các ứng dụng đo nhiệt độ trong các thiết bị điện tử, gia dụng, và ô tô, chẳng hạn như: thiết bị điện tử, đồ gia dụng (tủ lạnh, lò vi sóng, máy giặt), ô tô,…

4. Cảm biến nhiệt hồng ngoại (Infrared Temperature Sensor)

Cảm biến nhiệt hồng ngoại là một loại cảm biến nhiệt độ hoạt động dựa trên nguyên lý đo bức xạ hồng ngoại phát ra từ vật thể. Cảm biến hồng ngoại sử dụng một bộ phận cảm biến để thu nhận bức xạ hồng ngoại và chuyển đổi nó thành tín hiệu điện, từ đó xác định nhiệt độ của vật thể.

Cảm biến nhiệt hồng ngoại
Cảm biến nhiệt hồng ngoại (Infrared Temperature Sensor)

Cảm biến nhiệt độ hồng ngoại có ưu điểm là đo nhiệt độ từ xa mà không cần tiếp xúc trực tiếp với vật thể, có thời gian phản hồi nhanh và chính xác. Tuy nhiên, độ chính xác của cảm biến nhiệt độ hồng ngoại sẽ còn phải phụ thuộc voà độ phát xạ của vật thể và đôi khi có thể bị ảnh hưởng bởi môi trường xung quanh.

Cảm biến nhiệt độ hồng ngoại được ứng dụng trong nhiều lĩnh vự từ đo nhiệt độ cơ thể, giám sát nhiệt độ máy móc đến kiểm tra chất lượng sản phẩm.

Lợi ích của cảm biến nhiệt độ

Cảm biến nhiệt độ trở thành một phần không thể thiếu trong các hệ thống nhà thông minh, mang đến nhiều lợi ích thiết thực như:

  • Tạo môi trường sống thoải mái
  • Bảo vệ sức khoẻ, tránh các bệnh liên quan đến nhiệt độ
  • Tiết kiệm năng lượng, giảm thiểu lãng phí điện năng
  • Nâng cao hiệu quả hoạt động của các thiết bị trong nhà thông minh

1. Tạo môi trường sống thoải mái

Cảm biến nhiệt độ đóng vai trò then chốt trong việc điều khiển hệ thống điều hòa, sưởi ấm, giúp duy trì nhiệt độ lý tưởng trong nhà, mang đến sự thoải mái tối đa cho gia đình bạn.

hệ thống nhà thông minh sẽ tự động điều chỉnh nhiệt độ phòng khách theo sở thích của bạn, tạo ra không gian thư giãn lý tưởng.

2. Bảo vệ sức khoẻ, tránh các bệnh liên quan đến nhiệt độ

Nhiệt độ môi trường có ảnh hưởng lớn đến sức khỏe con người, đặc biệt là trẻ nhỏ và người già. Cảm biến nhiệt độ giúp bạn theo dõi và kiểm soát nhiệt độ trong nhà, tránh các bệnh liên quan đến nhiệt độ như cảm lạnh, cảm cúm, say nắng,…

3. Tiết kiệm năng lượng, giảm thiểu lãng phí điện năng

Cảm biến nhiệt độ giúp bạn tối ưu hóa hiệu quả sử dụng năng lượng, giảm thiểu lãng phí điện năng. Bằng cách tự động điều chỉnh nhiệt độ điều hòa, sưởi ấm dựa trên nhiệt độ thực tế trong phòng, cảm biến nhiệt độ giúp bạn tiết kiệm chi phí điện năng hàng tháng.

4. Nâng cao hiệu quả hoạt động của các thiết bị trong nhà thông minh

Cảm biến nhiệt độ có thể được tích hợp với các thiết bị khác trong hệ thống nhà thông minh, chẳng hạn như cảm biến chuyển động, cảm biến ánh sáng, để tạo ra các kịch bản tự động hóa phức tạp, nâng cao hiệu quả hoạt động của hệ thống.

Ví dụ, khi cảm biến chuyển động phát hiện không có người trong phòng, cảm biến nhiệt độ có thể tự động điều chỉnh nhiệt độ điều hòa về chế độ tiết kiệm năng lượng.

Ứng dụng của cảm biến nhiệt độ trong nhà thông minh

Có nhiều tác dụng và đóng vai trò quan trọng trong nhà thông minh, cảm biến nhiệt độ được ứng dụng trong việc:

  • Điều khiển hệ thống điều hòa/sưởi ấm tự động
  • Giám sát nhiệt độ trong nhà từ xa
  • Tự động kích hoạt các thiết bị khác dựa trên nhiệt độ
  • Tạo các kịch bản tự động hóa thông minh
  • Phân tích và đưa ra lời khuyên sức khoẻ dựa vào nhiệt độ

1. Điều khiển hệ thống điều hòa/sưởi ấm tự động

Cảm biến nhiệt độ cho phép bạn kiểm soát hệ thống điều hòa/sưởi ấm một cách tự động, linh hoạt và thông minh, dựa trên nhiệt độ thực tế trong phòng.

Tích hợp cảm biến nhiệt độ vào hệ thống nhà thông minh, bạn có thể tối ưu hóa hoạt động của điều hòa/sưởi ấm, duy trì môi trường sống lý tưởng, mang đến sự thoải mái tối đa và tiết kiệm điện năng hiệu quả.

Điều khiển hệ thông đièu ho/sưởi ấm thông minh
Cảm biến nhiệt độ có tác dụng điều khiển hệ thông đièu ho/sưởi ấm thông minh

2. Giám sát nhiệt độ trong nhà từ xa

Bạn có thể dễ dàng giám sát nhiệt độ trong nhà từ xa thông qua ứng dụng di động của hệ thống nhà thông minh.

Điều này cho phép bạn kiểm soát nhiệt độ trong nhà mọi lúc, mọi nơi, nắm bắt thông tin thực tế về trạng thái nhiệt độ, từ đó chủ động điều chỉnh và đảm bảo ngôi nhà luôn ở trong trạng thái thoải mái nhất khi bạn trở về, mang đến sự tiện nghi và an tâm cho bạn.

Giám sát nhiệt độ thông minh
Giám sát nhiệt độ thông minh là một trong những ứng dụng nổi bật và thường thấy của cảm biến nhiệt độ trong nhà ở

3. Tạo các kịch bản tự động hóa thông minh

Cảm biến nhiệt độ có thể được kết nối linh hoạt với các thiết bị khác, tạo ra các kịch bản tự động hóa đa dạng và thông minh. Ví dụ:

  • Khi nhiệt độ trong phòng quá cao, cảm biến nhiệt độ sẽ kích hoạt quạt thông gió để làm mát không khí.
  • Khi nhiệt độ xuống thấp, cảm biến nhiệt độ sẽ kích hoạt hệ thống sưởi ấm để đảm bảo nhiệt độ ấm áp cho bạn.

4. Phân tích và đưa ra lời khuyên sức khoẻ dựa vào nhiệt độ

Một số giải pháp nhà thông minh tiên tiến, tích hợp cảm biến nhiệt độ và ứng dụng công nghệ IoT, Big Data, trí tuệ nhân tạo (AI), có khả năng phân tích dữ liệu nhiệt độ và đưa ra lời khuyên về chăm sóc sức khỏe cho bạn một cách cá nhân hóa.

Ví dụ, hệ thống có thể theo dõi, kiểm soát và cảnh báo bạn mặc thêm áo ấm khi nhiệt độ xuống thấp, hoặc uống nhiều nước hơn khi nhiệt độ cao, giúp bạn chủ động phòng ngừa các vấn đề sức khỏe liên quan đến nhiệt độ và duy trì lối sống lành mạnh.

Cách lựa chọn cảm biến nhiệt độ phù hợp

Để lựa chọn được cảm biến nhiệt độ phù hợp với nhu cầu và hệ thống nhà thông minh, bạn nên tham khảo một số yếu tố sau:

1. Xác định nhu cầu khi sử dụng cảm biến nhiệt độ

Trước tiên, bạn cần xác định rõ mục đích sử dụng cảm biến nhiệt độ. Bạn muốn sử dụng cảm biến để điều khiển hệ thống điều hòa/sưởi ấm, giám sát nhiệt độ từ xa, hay kích hoạt các thiết bị khác?

Bên cạnh đó, hãy xem xét môi trường sử dụng cảm biến nhiệt độ. Cảm biến sẽ được lắp đặt trong nhà hay ngoài trời? Môi trường có độ ẩm cao hay nhiệt độ khắc nghiệt không?

2. Xác định loại cảm biến nhiệt độ thích hợp

Dựa vào nhu cầu sử dụng đã xác định, bạn có thể lựa chọn các loại cảm biến nhiệt độ khác nhau.

  • Cảm biến nhiệt điện trở (RTD) có độ chính xác cao, phù hợp cho các ứng dụng yêu cầu độ chính xác nghiêm ngặt.
  • Cảm biến nhiệt điện (Thermocouple) phù hợp cho các ứng dụng đo nhiệt độ cao hoặc trong môi trường khắc nghiệt.
  • Cảm biến bán dẫn có giá thành rẻ, dễ sử dụng, phù hợp cho các ứng dụng đo nhiệt độ thông thường.

3. Khả năng kết nối của cảm biến nhiệt độ

Hãy chắc chắn rằng cảm biến nhiệt độ bạn chọn có khả năng kết nối với hệ thống nhà thông minh của bạn. Hiện nay, các loại cảm biến có thể sử dụng được 2 phương thức kết nối là kết nối có dây hoặc không dây (Wifi, Zigbee, Z-Wave).

4. Các tính năng và thiết bị bổ sung

Một số cảm biến nhiệt độ được tích hợp thêm các tính năng bổ sung như:

  • Cảm biến độ ẩm giúp theo dõi cả nhiệt độ và độ ẩm trong nhà
  • Màn hình hiển thị

Thương hiệu cảm biến nhiệt độ uy tín

Khi lựa chọn cảm biến nhiệt độ cho hệ thống nhà thông minh của bạn, chất lượng và độ tin cậy là những yếu tố then chốt. Dưới đây là một số thương hiệu cảm biến nhiệt độ uy tín, được người dùng tin tưởng và lựa chọn trên toàn thế giới:

1. Bộ điều khiển và cảm biến nhiệt độ FIBARO

FIBARO, thương hiệu tiên phong trong lĩnh vực nhà thông minh, mang đến giải pháp cảm biến nhiệt độ FIBARO với độ chính xác cao, thiết kế tinh tế và khả năng tích hợp hoàn hảo vào hệ thống nhà thông minh FIBARO.

Cảm biến nhiệt độ FIBARO không chỉ đo lường nhiệt độ môi trường mà còn có thể đo lường cường độ ánh sáng, giúp bạn tạo ra các kịch bản tự động hóa đa dạng và tối ưu hóa hiệu quả sử dụng năng lượng.

Với thiết kế nhỏ gọn, sang trọng, cảm biến nhiệt độ FIBARO dễ dàng lắp đặt ở bất kỳ vị trí nào trong nhà, góp phần tạo nên không gian sống thông minh, tiện nghi và đẳng cấp.

Cảm biến nhiệt độ FIBARO
Mẫu thiết bị cảm biến nhiệt độ FIBARO với nhiều tính thông minh tích hợp, không chỉ đơn thuần là thiết bị đo nhiệt độ

Nếu bạn có nhu cầu được tư vấn, lắp đặt thiết bị theo dõi nhiệt độ trong gia đình của mình cũng như các loại cảm biến thông minh khác, hãy liên hệ với FIBARO Việt Nam theo các địa chỉ sau:

☎️ Hotline: 0913 699 545
✉️ Email: xuantuat.vu@kimsontien.com
Địa chỉ showroom 1: 16 Đ. Số 35, Bình Khánh, Thủ Đức, Thành phố Hồ Chí Minh, Vietnam
Địa chỉ showroom 2: Nhà mẫu Phú Mỹ Hưng, Trần Văn Trà, Quận 7, TP.HCM

2. Cảm biến nhiệt độ Nest

Nest, thương hiệu Mỹ thuộc sở hữu của Google, nổi tiếng với các sản phẩm nhà thông minh thiết kế đẹp mắt, đơn giản và dễ sử dụng. Cảm biến nhiệt độ Nest không chỉ đo lường nhiệt độ chính xác mà còn được tích hợp trí tuệ nhân tạo (AI), có khả năng học hỏi thói quen của người dùng và tự động điều chỉnh nhiệt độ cho phù hợp, mang đến sự tiện nghi và tiết kiệm năng lượng tối ưu.

3. Cảm biến nhiệt độ Honeywell

Honeywell, thương hiệu Mỹ lâu đời và uy tín trong lĩnh vực tự động hóa và điều khiển, cung cấp các giải pháp cảm biến nhiệt độ chất lượng cao cho cả ứng dụng dân dụng và công nghiệp. Cảm biến nhiệt độ Honeywell nổi tiếng với độ bền cao, khả năng hoạt động ổn định trong môi trường khắc nghiệt, đáp ứng các tiêu chuẩn khắt khe về an toàn và hiệu suất.

4. Cảm biến nhiệt độ Scheneider Electric

Schneider Electric, tập đoàn đa quốc gia đến từ Pháp, là chuyên gia trong lĩnh vực quản lý năng lượng và tự động hóa. Cảm biến nhiệt độ Schneider Electric được sử dụng rộng rãi trong các công trình công nghiệp và dân dụng, được đánh giá cao về chất lượng, độ chính xác và độ tin cậy.

Hướng dẫn lắp đặt cảm biến nhiệt độ

Dưới đây là hướng dẫn chi tiết cảm biến nhiệt độ giúp đảm bảo hoạt động hiểu quả.

1. Lựa chọn vị trí lắp đặt tối ưu

Vị trí lắp đặt cảm biến nhiệt độ ảnh hưởng trực tiếp đến độ chính xác của kết quả đo. Hãy chọn vị trí thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp, nguồn nhiệt, hoặc luồng gió mạnh. Đối với cảm biến nhiệt độ trong nhà, bạn nên lắp đặt ở vị trí trung tâm của phòng, cách xa cửa sổ và cửa ra vào.

2. Các bước lắp đặt chi tiết

  1. Chuẩn bị dụng cụ: Tuốc nơ vít, băng dính hai mặt, đinh vít (nếu cần).
  2. Tháo nắp cảm biến: Cẩn thận tháo nắp cảm biến để lộ ra phần mạch điện tử.
  3. Gắn cảm biến: Sử dụng băng dính hai mặt hoặc đinh vít để gắn cảm biến vào vị trí đã chọn.
  4. Đấu nối dây điện: Nếu cảm biến sử dụng kết nối có dây, hãy đấu nối dây điện theo hướng dẫn của nhà sản xuất.
  5. Lắp lại nắp cảm biến: Đảm bảo nắp cảm biến được lắp đặt chắc chắn.

3. Kết nối cảm biến với hệ thống nhà thông minh

Sau khi lắp đặt cảm biến, bạn cần kết nối nó với hệ thống nhà thông minh của bạn. Tùy thuộc vào loại cảm biến và hệ thống nhà thông minh, cách thức kết nối có thể khác nhau.

  • Kết nối không dây (Wifi, Zigbee, hoặc Z-Wave)
  • Kết nối có dây (dây cáp)

Những câu hỏi thường gặp liên quan đến cảm biến nhiệt độ

1. Cảm biến nhiệt độ có cần bảo trì định kỳ không?

Tùy thuộc vào loại cảm biến và môi trường sử dụng, bạn có thể cần bảo trì định kỳ cảm biến nhiệt độ để đảm bảo thiết bị hoạt động hiệu quả. Việc bảo trì thường bao gồm việc vệ sinh cảm biến, kiểm tra pin (nếu có), và kiểm tra kết nối.

2. Tuổi thọ của cảm biến nhiệt độ là bao lâu?

Tuổi thọ của cảm biến nhiệt độ phụ thuộc vào loại cảm biến, chất lượng sản phẩm, và môi trường sử dụng. Thông thường, cảm biến nhiệt độ có tuổi thọ từ 5 đến 10 năm.

3. Cảm biến nhiệt độ có thể kết nối với các thiết bị thông minh khác trong nhà không?

Có, cảm biến nhiệt độ có thể kết nối với các thiết bị thông minh khác trong nhà thông minh, chẳng hạn như hệ thống điều hòa không khí, hệ thống sưởi ấm, quạt thông gió, hoặc hệ thống chiếu sáng. Việc kết nối này cho phép bạn tự động hóa các tác vụ điều khiển nhiệt độ, tạo ra môi trường sống tiện nghi và tiết kiệm năng lượng hơn.

Cảm biến nhiệt độ, với khả năng đo lường chính xác và truyền tải thông tin về nhiệt độ, đóng vai trò quan trọng trong nhiều lĩnh vực của đời sống. Đặc biệt, trong kỷ nguyên của ngôi nhà thông minh, vai trò của cảm biến nhiệt độ càng trở nên nổi bật hơn cả. Với những thông tin do FIBARO đã cung cấp, từ định nghĩa, cấu tạo, nguyên lý hoạt động đến những lợi ích và ứng dụng của cảm biến nhiệt độ mang lại, hy vọng các bạn đã hiểu rõ hơn về thiết bị này.

Nguồn tham khảo

  1. Những người đóng góp vào các dự án Wikimedia. (2023, June 2). Cảm biến nhiệt độ. https://vi.wikipedia.org/wiki/C%E1%BA%A3m_bi%E1%BA%BFn_nhi%E1%BB%87t_%C4%91%E1%BB%99

Last Updated on 29/07/2024 5:54 chiều by

5/5 (1 Review)

Trả lời

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *